CON NGƯỜI LÀ AI?
Trong suốt chiều dài của lịch sử nhân loại,
con người không ngừng tìm kiếm và giải đáp các vấn nạn về đời sống mình. Từ đó,
các nhà khoa hoc, tâm lý học... không ngừng nghiên cứu về con người. Nhân luận
triết học, xét như một chuyên ngành nghiên cứu về con người, cũng mang đến cho
chúng ta hiểu một cách tổng quát về con người.
Con
người là ai? Một câu hỏi đã khai mở ra cho rất nhiều người đi tìm câu giải đáp
trong suốt chiều dài của lịch sử. Từ thời cổ đại, các triết gia đã có những
nghiên cứu về nguồn gốc con người. Đến thời trung cổ, từ “con người” được diễn
tả một cách độc đáo hơn, tức là con người được Thượng Đế tạo ra và tất cả mọi
người đều quy hướng về Ngài. Đến thời cận đại hay hiện đại, con người được suy
tư một cách khái quát hơn, mạnh mẽ hơn. Con người làm chủ mọi suy nghĩ, hạnh động
của mình. Cũng vậy, các nhà khoa học, tâm lý học, vật lý học... cũng đã cho
chúng ta những câu trả lời xác đáng về câu hỏi “con người là ai?”. Tuy nhiên,
những câu trả lời về con người của các thời đại không làm cho con người thỏa
mãn vì nó chỉ nói đến một khía cạnh nào đó về con người. Vì vậy họ luôn đi tìm
cái sâu thẳm của con người. Từ đó, nhân luân triết học đã mang đến cho con người
một sự giải đáp nào đó có thể hiểu về con người.
Từ
xa xưa, Platon đã cho chúng ta biết về con người gồm có thân xác và linh hồn.
Thân xác là cái ngục tù giam hãm linh hồn nên thân xác là một thứ đáng bị tiêu
diệt. Linh hồn là cái bất tử, cái chính yếu nên giữa xác và linh hồn không có mối
tương quan nào với nhau. Còn theo quan điểm của các triết gia trung cổ, linh hồn
và thân xác con người có một tương quan đặc biệt với nhau, hỗ trợ nhau, bổ túc
nhau và cùng nhau hướng về một tương lai đầy khát vọng. Vì vậy, con người là một
thực thể gồm hồn và xác, con người mang trong mình sự tự do và ý chí và cái tự
do này theo Descartes, nó là một quan năng siêu việt và có quyền lực vô biên. Tự
do mang lại cho con người có tinh thần trách nhiệm về chính mình. Con người chịu
trách nhiệm hoàn toàn trước những thái độ, cử chỉ và hành vi của mình. Điều này
trái ngược với quan điểm của Nietzsche, con người cần phải mạnh mẻ, vươn lên, tự
do và tự lập. Theo ông, con người phải chấp nhận mọi biến cố xảy đến với mình
và sống với nó, sống mạnh mẻ từ chối tất cả, làm chủ chính bản thân của mình,
làm bất cứ điều gì nếu mình muốn và cần phải bạo dạn và vô cảm. Để hiểu rõ hơn
về con người, Heidegger đã cho chúng ta một cái nhìn độc đáo về con người trong
mối tương quan với hữu thể. Con người là cửa ngõ tiếp cận hữu thể. Ngoài những
yếu tố tự nhiên của vũ trụ, con người còn có những mối bận tâm, lo lắng, tình cảm,
hiểu biết... để hiểu biết về chính mình (hữu-tại-thế). Bên cạnh đó, con người
còn phải luôn mở ra cho mình và cho người khác, tức là cuộc sống hiện tại là để
hướng đến tương lai, tương lai là cái đích để con người sống trong hiện tại.
Ngoài ra, đời sống con người con phụ thuộc vào yếu tố thời gian. Cuộc sống hiện
tại là con người, cái quá khứ đã là con người và cái tương lai cũng sẽ là con
người. Vì vậy, con người luôn đi trong một tình huống hiện thực mà nó đã là và
làm căn nguyên cho cái sẽ là. Hai yếu tố này dẫn con người đến một cuộc sống tầm
thường hoặc xứng đáng. Ngoài ra, Heidegger còn đề cập đến cái chết mà bất cứ
nhân vị nào cũng phải đối mặt. Chúng ta sẽ không thỏa mản về chính mình cho đến
lúc nhắm mắt xuôi tay. Chỉ đến lúc chết, con người mới đạt được toàn thể cuộc sống
của mình. Nếu chưa chết, con người vẫn còn thiếu một cái gì đó mà nó sẽ là. Như
vậy, chỉ có con người mới ý thức về cuộc sống mình, ý thức về cái chết, ý thức
về mọi biến cố xảy đến cho mình.
Đứng
trước câu hỏi: “con người là ai?”, nhân luận triết học cũng chỉ trả lời một phần
nào đó về khía cạnh con người. Tuy nhiên, nó không như các nhà khoa học, vật lý
hoc, tâm lý học... chỉ tìm hiểu con người trong giới hạn chuyên ngành của mình.
Nhân luận triết hoc đã cho chúng ta cái nhìn một cách tổng quát hơn về con người.
Con người là cái sâu thẳm của nó mà không có một thực tại nào như nó. Con người
có hồn xác, có ý chí, tự do, con người biết nghĩ về bản thân mình, nghĩ về cuộc
đời mình và nghĩ về cái chết, con người cần phải mở ra cho chính mình và cho
người khác. Nhân luận triết học là một chuyên ngành nghiên cứu toàn diện về con
người. Thế nhưng, nhân luận triết học cũng không thể giải đáp hết câu hỏi “con
người là ai?” vì đời sống con người không ngừng chuyển động, không ngừng thay đổi.
Mỗi phút giây con người sống hiện tại liền đi vào quá khứ một cách chớp nhoáng.
Con người chỉ dừng lại và hoàn thiện chính mình khi con người bước vào cái chết.
Nhân
luận triết học là môn học nghiên cứu con người một cách triệt để nhất, nó vượt
xa những nghiên cứu của các ngành khác và đem đến cho chúng ta một sự thỏa mãn
nào đó về con người. Tuy nhiên, chỉ có một Đấng duy nhất có thể hiểu con người
một cách toàn vẹn đó là “Thượng Đế”, Đấng đã làm nên con người.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét